امام حسین علیه‌السلام
بیت المال کوفه انباشته شده بود و یزید به جای نعمان بن بشیر انصاری که عزل شده بود ابن زیاد را از بصره به کوفه و برای آمادگی رویارویی با امام حسین(ع) فرستاد. بیت المال فراوان از دست نعمان ابن بشیر والی قبلی به دست یزید رسید و او کیسه های زر را برای خریداری سران سپاهی که با مسلم ابن عقیل بیعت کرده و علیه ابن زیاد بیرون آمده بودند را سرازیر کرد که آن افراد را از جانب مسلم به سمت خویش جدا کند.
در زمان امام حسین(ع) مردم به سه گروه قابل تقسیم بودند، گروه اول کسانی بودند که نه به خاطر یزید بلکه به دلیل دنیاطلبی از یزید پشتیبانی کردند، گروه دوم کسانی بودند که بی طرف بودند و نوه پیامبر(ص) را تنها گذاشتند که آنان نیز مانند گروه اول گناهکارند و گروه سوم کسانی بودند که مخلصانه تا آخرین لحظه حیات خود در کنار امام حسین(ع) ماندند.
مطلبی صریح درباره ارتباط یزید با کوفیان و وعده‌های مستقیم او به آنان در دست نیست و تا آنجا که از منابع معتبر سراغ داریم سخنی از سی هزار دینار یا مبلغی مشابه برای تطمیع کوفیان وجود ندارد، آنچه وجود دارد، خریدن اشراف قبایل و دادن وعده های مالی از سوی ابن زیاد است.
اصل مطلب در مورد دادن وعده پست و مقام و مبالغ هنگفت به مردم کوفه درست است و یزید در صدد بود به هر شکل ممکن مردم بخصوص کوفیان را علیه امام بشوراند
گزارشی منحصر به فرد در مقتل الحسین(ع) نوشته ابوبکر خوارزمی (م 568) آمده که «ابن‌زیاد گفت یزید دستور داده است حقوق و مزایای شما را صد در صد افزایش دهم» و اگر ابهامی در این عدد باشد، دلیلی بر ردّ اصل این مطلب نیست و شواهد و قرائن بر ریخت و پاش یزید برای سرکوبی مخالفانی همچون امام حسین(ع) هیچ بعید نیست.
مطلبی صریح درباره ارتباط یزید با کوفیان و وعده‌های مستقیم او به آنان در دست نیست و تا آنجا که از منابع معتبر سراغ داریم سخنی از سی هزار دینار یا مبلغی مشابه برای تطمیع کوفیان وجود ندارد ولی همانطور که اشاره شد ابن‌زیاد برای خریدن اشراف کوفه و رؤسای قبایل به آنها وعده‌های مالی داد و از سوی دیگر آنان را به قطع حقوق و مستمری تهدید کرد.
عواملی که فاجعه کربلا را ایجاد کرد فراتر از خریداری افراد و فریب با پول است و این موضوع تنها بخشی از عوامل است؛ اگر عامل ترس بر جان و مال درست است مهم‌تر از آن فرهنگ عمومی و تحول ارزش‌های دینی و دگرگونی آنهاست.
بنابراین می‌توان گفت دادن 30 هزار دینار معادل 3 میلیارد تومان امروز به هریک از خواص کوفه از سوی یزید، صحیح نیست ولی این به معنای نفی اصل تطمیع کوفیان بخصوص بزرگان آنان نیست. البته یزید متهم اصلی واقعه کربلاست و اینکه بعدها خواست از آن شانه خالی کند و مسوولیت آن را بر دوش ابن‌زیاد بگذارد، فریب‌کاری و دروغی بیش نبود چه اینکه خود برای اولین بار به حاکم مدینه دستور داد از امام بیعت بگیرد و در صورت سرپیچی، او را گردن بزند.
................
